مهارت نوشتن (Writing) یکی از چالش‌برانگیزترین بخش‌های یادگیری زبان است، زیرا نیاز به تسلط بر واژگان، گرامر، سازماندهی ایده‌ها و توانایی بیان واضح مفاهیم دارد. در روش‌های سنتی تدریس، نوشتن اغلب به حفظ کردن قواعد و نوشتن متن‌های تکراری محدود می‌شد، اما در رویکرد ارتباط‌محور (Communicative Language Teaching – CLT)، هدف این است که زبان‌آموزان در دنیای واقعی بتوانند به‌طور مؤثر بنویسند. به همین دلیل، آموزش نوشتن باید به یک فرآیند معنادار و عملی تبدیل شود که زبان‌آموزان را تشویق کند تا از زبان به‌عنوان یک ابزار ارتباطی استفاده کنند. در این مطلب، با روش‌های استاندارد و کاربردی برای تدریس نوشتن در کلاس‌های زبان آشنا می‌شویم که مطابق با جدیدترین اصول آموزش زبان دوم هستند.
در روش ارتباط‌محور (Communicative Language Teaching – CLT)، هدف از آموزش نوشتن این است که زبان‌آموزان بتوانند با دیگران ارتباط مؤثر برقرار کنند. این مهارت فقط به نوشتن انشاء محدود نمی‌شود، بلکه شامل نوشتن ایمیل، پیام‌های کوتاه، مقاله، گزارش، و یادداشت‌های روزمره نیز می‌شود. بنابراین، تمرکز کلاس باید روی نوشتن مطالب کاربردی و واقعی باشد که زبان‌آموزان در زندگی روزمره یا شغل خود به آن نیاز دارند.
آموزش نوشتن باید از جملات و پاراگراف‌های کوتاه شروع شود و به تدریج به متون پیچیده‌تر برسد. برای مثال، در ابتدا از زبان‌آموزان خواسته می‌شود که یک پیام کوتاه به دوست خود بنویسند یا یک متن ساده دربارهٔ برنامه روزانه خود بنویسند. به مرور زمان، با یادگیری ساختارهای پیچیده‌تر، آن‌ها می‌توانند متون بلندتر و رسمی‌تر بنویسند.
یکی از اصول مهم تدریس مهارت نوشتن، آموزش برنامه‌ریزی قبل از نوشتن (Pre-Writing) است. زبان‌آموزان نباید بلافاصله نوشتن را شروع کنند، بلکه باید ابتدا ایده‌های خود را جمع‌آوری کنند، طرح کلی (Outline) بنویسند، و کلمات کلیدی مرتبط را مشخص کنند. این روش باعث می‌شود که متن منسجم‌تری تولید شود.
نوشتن نباید به یک تمرین یک‌مرحله‌ای تبدیل شود. در روش Process Writing، نوشتن در چند مرحله انجام می‌شود:
در روش CLT، نوشتن نباید یک فعالیت انفرادی باشد. بازخورد همکلاسی‌ها (Peer Feedback) بخش مهمی از یادگیری است. زبان‌آموزان می‌توانند متن‌های یکدیگر را بخوانند، نظرات خود را بگویند و پیشنهاد‌هایی برای بهبود متن ارائه دهند. این کار نه تنها به یادگیری کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش اعتمادبه‌نفس زبان‌آموزان نیز می‌شود.
در تدریس سنتی، معلمان اغلب بیشتر بر روی اصلاح گرامر و املای کلمات تمرکز می‌کنند. اما در روش ارتباط‌محور، اولویت با محتوا و ایده‌هاست. معلم ابتدا به این نکته توجه می‌کند که آیا متن مفهوم واضحی دارد یا نه، سپس در مرحله ویرایش روی مسائل گرامری کار می‌شود.
یکی از بهترین راه‌های آموزش نوشتن، ارائه نمونه‌های واقعی (Authentic Texts) است. زبان‌آموزان باید ببینند که ایمیل‌های رسمی چگونه نوشته می‌شوند، یک مقاله خبری چه ساختاری دارد، یا یک گزارش اداری چه ویژگی‌هایی دارد. دیدن نمونه‌های خوب به آن‌ها کمک می‌کند تا سبک‌های مختلف نوشتن را درک کنند و بهتر بنویسند.
نوشتن نباید خسته‌کننده باشد! معلم می‌تواند از فعالیت‌های جذاب و خلاقانه برای تشویق زبان‌آموزان به نوشتن استفاده کند. مثلا:
امروزه، ابزارهای دیجیتال می‌توانند به یادگیری مهارت نوشتن کمک کنند. مثلا:
مهارت نوشتن نباید محدود به کلاس درس باشد. معلم می‌تواند زبان‌آموزان را تشویق کند که خارج از کلاس نیز به زبان انگلیسی بنویسند، مثل:
با استفاده از این روش‌ها، آموزش نوشتن در کلاس‌های زبان به شیوه‌ای جذاب و مؤثر انجام می‌شود و زبان‌آموزان یاد می‌گیرند که چگونه متون خود را به‌صورت طبیعی، منسجم و روان بنویسند.
برای مطالعهٔ بیشتر دربارهٔ روش‌های استاندارد تدریس مهارت نوشتن (Writing) در کلاس‌های زبان با رویکرد تدریس ارتباط‌محور (Communicative Language Teaching – CLT) و مطابق با تئوری‌های آموزش زبان دوم، منابع معتبر زیر پیشنهاد می‌شوند:
